U Evropi će sutra biti obilježen Dan pobjede nad fašizmom u znak sjećanja na pobjedu antifašista 1945. godine u Drugom svjetskom ratu, kao i Dan Evrope.
Nacistička Njemačka potpisala je kapitulaciju u Drugom svjetskom ratu 9. maja 1945. godine i to je razlog što se današnji dan obilježava kao Dan pobjede.
Dan Evrope, obilježava se u znak sjećanja na 9. maj 1950. godine, kada je Robert Šuman predstavio prijedlog stvaranja nove Evrope. Ovaj prijedlog, poznatiji kao “Šumanova deklaracija”, smatra se početkom onoga što je danas poznato kao Evropska unija.
Ove godine navršava se 77 godine od završetka Drugog svjetskog rata i 72 godina od pokretanja inicijative za stvaranje političke tvorevine koja je danas izrasla u Evropsku uniju.
Ta dva važna događaja u historiji Evrope, kao i svake godine, bit će obilježena nizom događaja i odavanjem počasti žrtvama fašizma i palim borcima u Drugom svjetskom ratu.
U Bosni i Hercegovini također će biti obilježen taj dan kada će brojne delegacije polaganjem cvijeća na spomen obilježjima odati počast palim borcima, a među njima i član Predsjedništva Bosne i Hercegovine Željko Komšić. Cvijeće će biti položeno na spomen obilježjima “Vječna vatra” i “Vraca”.
Savez antifašista i boraca narodnooslobodilačkog rata u BiH (SABNOR) organizirat će pres-konferenciju na kojoj će biti predstavljena Platforma za antifašističko bosanskohercegovačko društvo u 21. vijeku.
Na Partizanskom spomen groblju u Mostaru predstavnici Udruženja antifašista i boraca NOR-a Mostar položit će cvijeće i odati počast poginulim antifašistima u Drugom svjetskom ratu.
Uime Njemačke kapitulaciju je potpisao feldmaršal Wilhelm Keitel, uime Sovjetskog saveza maršal Georgij Žukov, a uime zapadnih saveznika britanski general Arthur Tedder.
Iako je rat završen tek nekoliko mjeseci kasnije, kapitulacijom carskog Japana, u svim zemljama Evrope 9. maj se obilježava kao Dan pobjede nad fašizmom i nacizmom.
U ratu, koji je trajao nešto manje od šest godina, učestvovala je 61 država i oko 110 miliona vojnika, a poginulo je između 55 i 60 miliona ljudi.
Prema podacima Državne komisije Socijalističke Federativne Republike Jugoslavije, u tadašnjoj Jugoslaviji ubijeno je više od 1,7 miliona ljudi, među kojima nešto više od 300.000 boraca.
Dan pobjede nad fašizmom i nacizmom obilježava se i kao Dan Evrope u spomen na historijsku deklaraciju Roberta Schumana iz 1950. godine.
Tadašnji francuski ministar vanjskih poslova i jedan od pokretača evropske integracije iznio je ideju o novom obliku političke saradnje u Evropi koja bi učinila rat između evropskih nacija nezamislivim i nemogućim. Schumanov plan se smatra začetkom procesa evropskih integracija.
Godinu dana nakon predlaganja Schumanovog plana Francuska, Savezna Republika Njemačka, Italija, Belgija, Luksemburg i Nizozemska u Parizu su potpisale Ugovor o osnivanju Evropske zajednice za ugljen i čelik.
Kasnije je, Rimskim ugovorom iz 1957. godine, osnovana Evropska ekonomska zajednica, a potpisivanjem ugovora u Maastrichtu 1992. godine nastala je Evropska unija.
Evropsko vijeće 1985. godine odlučilo je da se dan objavljivanja deklaracije, 9. maj, obilježava kao Dan Evrope, ne samo u EU, već i širom svijeta.
(FENA) E. F.
