Nepoznati počinioci uništili su arheološko nalazište na području Kupreškog polja u Bosni i Hercegovini koje čuva dokaze o ljudima koju su tamo živjeli prije četiri hiljade godine, potvrdili su u utorak iz Franjevačkog muzeja i galerije Gorica kod Livna.
Na lokalitetu Mali Han kod naselja Lištani iskopom pijeska uništen je tumul, grobnica nastala još u prahistorijskom dobu u čijoj su okolni i kasnije, tokom ranog srednjeg vijeka, kopani pokojnici pod stećcima. Na fotografijama koje su proslijedili iz muzeja vidi se usjek prokopan kroz grobnicu iz kojeg vire ljudske kosti i kamene obložne ploče. “Nažalost, na tom dijelu lokaliteta došlo je do nelegalnog iskopa pijeska pri čemu je lokalitet devastiran”, stoji u saopštenju muzeja.
Nalazište Mali Han, kao i svi kupreški tumuli, nacionalni su spomenik pod zaštitom države jer čuvaju dokaze o životu na tom području od prahistorijskog doba. Tumuli su zemljani humci, uzvišenja koja se mogu vidjeti na različitim dijelovima Kupreškog polja, a kao historijska nalazišta istraživao ih je čuveni bosanskohercegovački arheolog Alojz Benac 80-ih godina prošlog stoljeća.
Benac je utvrdio postojanje 51 tumula od kojih su četiri istražena. O tome je pisao u istraživanju “Praistorijski tumuli na Kupreškom polju” objavljenoj u Sarajevu 1986. No istraživanje tumula dokumentovano je i ranije, još u 19. stoljeću. Po istraživanjima, tumuli su nastali tokom ranog bronzanog doba, odnosno između 2200 i 1600 godina prije nove ere. U srednjem su vijeku zbog kultnog značenja koje su imali na njima nastale nekropole stećaka.
Nema jasnih dokaza o tome kako su nastali osim pretpostavke da su nasljeđe nekog od nomadskih plemena koja su tokom historijskih migracija na Balkan dospjela iz indoevropskog područja. O devastiranju nalazišta iz Livna informiran je Zavod za zaštitu spomenika BiH koji istražuje što se tačno dogodilo i kakvi su razmjeri štete.
